108 NHÀ THƠ ANH
50-Thomas Hood
90-Edward Dyer
100-Robert Southey
© Nguyễn Viết Thắng giới thiệu, dịch và chú giải.
Không đăng lại trên các trang Web với mục đích thương mại.
Đấy là khi người hát là nam, còn nếu người hát là nữ thì
đối tượng sẽ là ngược lại. Đôi khi bài này được hát song ca, tùy theo cách dàn
dựng: cô gái trong câu trả lời của mình cũng yêu cầu chàng trai một số nhiệm vụ
bất khả thi khác và hứa hẹn rằng sẽ may cho chàng chiếc áo như chàng mong muốn
ngay sau khi nó được may xong.
Điệp khúc: Rau mùi thơm, hương thảo, ngải, rau ngò
có vẻ khó hiểu đối với người hiện đại, đặc biệt với những người ở những nền văn
hóa khác, tuy vậy nó chứa đựng rất nhiều ý nghĩa ở châu Âu thời trung cổ. Rau
mùi thơm là biểu tượng của tình yêu và nỗi nhớ. Các thầy thuốc thời đó khuyên
dùng rau mùi thơm ngoài việc trợ tiêu hóa và loại bỏ vị cay đắng còn có một mục
đích tâm linh. Hương thảo là biểu tượng của sự chung thủy trong tình yêu. Ở Anh
và một số nước châu Âu có tục lệ cài nhánh hương thảo lên mái tóc của cô dâu
trong ngày cưới. Ngải tượng trưng cho lòng dũng cảm và rau ngò tượng trưng cho
sức mạnh. Ngày xưa các hiệp sĩ thường cho ngải hoặc rau ngò vào tấm khiên của
mình mỗi khi đi ra chiến trận.
Bất cứ ai thể hiện bài hát này, bằng cách nhắc đến bốn loại
thảo mộc, đều có một mong muốn rằng anh (hoặc cô) yêu quý sẽ làm dịu đi sự cay
đắng tồn tại giữa hai người. Mong có sức mạnh để vượt qua nghịch cảnh, để chung
thủy với nhau và lòng can đảm để thực hiện những điều bất khả thi, để được quay
về với nhau càng sớm chừng nào hay chừng nấy.
Nội dung của bài dân ca này dường như có một cái gì đó
chung với một bài ballad Scotland “The Elfin Knight – Chàng hiệp sĩ Elfin”.
Trong bài ballad này hiệp sĩ Elfin dọa bắt cóc một cô gái trẻ xinh đẹp để làm
người tình, nếu cô không thực hiện được một nhiệm vụ bất khả thi, và cô gái đã
trả lời bằng một loạt các công việc mà trước hết hiệp sĩ phải thực hiện cái đã,
rồi sau đó nếu chàng làm được, cô sẽ đồng ý làm người tình.
Giai điệu của bài dân ca này là một đặc trưng của các bản
ballad tiếng Anh thời trung cổ.
Bài dân ca này được nhạc sĩ Phạm Duy chuyển sang lời Việt
và đã trở thành bài hát nổi tiếng. Điệp khúc: Rau mùi thơm, hương thảo, ngải, rau
ngò (Parsley, sage,
rosemary and thyme (tiếng Anh) – Persil, sauge, romarin et thym (tiếng Pháp) được Phạm Duy thay bằng hình
ảnh giàn thiên lý đã xa là một sự sáng tạo rất dễ thương mặc dù nội dung thì
không chuyển được ý nghĩa của những việc làm bất khả thi do chàng (hoặc nàng) yêu cầu. Ngay cả việc mua một miếng
đất ở ngay bên giáo đường (trong bản của Phạm Duy) thì cũng không hề khó ở thời
buổi kinh tế thị trường, miễn là có tiền. Đã đành, nhạc sĩ Phạm Duy không chú
trọng chuyển những nội dung này mà chỉ cần chuyển đúng giai điệu và sáng tạo
những hình ảnh khác rất đẹp để thay thế thì cũng là việc rất thành công rồi,
tuy nhiên, một sự so sánh như vậy cũng cho thấy vài điều thú vị. Xin phép được
nhắc lại là chàng (nàng) đã yêu cầu đối tượng may một chiếc áo mà không hề có đường may, khớp nối, sau đó
phải giặt áo này trong một cái giếng khô, không hề có nước. Nhiệm vụ tiếp theo
là mua cho chàng (nàng) một mẫu đất ở giữa nước biển mặn và bờ chắn sóng. Cuối
cùng là phải gặt lúa bằng liềm da, sau đó dùng thạch nam bó lại. Những điểm này
ta thấy gần với hình ảnh Lá diêu bông của Hoàng Cầm và Trần Tiến (trong
bài hát Sao em nỡ vội lấy chồng).
HỘI CHỢ
SCABÔRÔ
(Giàn thiên
lý đã xa)
Bạn đi về hội
chợ Scabôrô?
Rau mùi thơm,
hương thảo, ngải, rau ngò
Cho gửi lời
thăm đến nàng ở đó
Một thuở là
người yêu dấu của ta.
Nhắn giúp nàng
hãy may chiếc áo hoa
Rau mùi thơm,
hương thảo, ngải, rau ngò
Áo không hề
có đường may, khớp nối
Thì lại là
người yêu dấu của ta.
Nhắn giùm nàng
giặt áo ở giếng kia
Rau mùi thơm,
hương thảo, ngải, rau ngò
Giếng luôn
khô, không bao giờ có nước
Thì lại là
người yêu dấu của ta.
Nhắn với nàng
kiếm vạt đất cho ta
Rau mùi thơm,
hương thảo, ngải, rau ngò
Giữa nước
biển mặn và bờ chắn sóng
Thì lại là
người yêu dấu của ta.
Nhắn với nàng
gặt lúa bằng liềm da
Rau mùi thơm,
hương thảo, ngải, rau ngò
Gom tất cả,
dùng thạch nam bó lại
Thì lại là
người yêu dấu của ta.
Bạn đi về hội
chợ Scabôrô?
Rau mùi thơm,
hương thảo, ngải, rau ngò
Cho gửi lời
thăm đến nàng ở đó
Một thuở là
người yêu dấu của ta.
Scarborough Fair
Are you going to Scarborough Fair?
Parsley, sage, rosemary and thyme
Remember me to one who lives there
He once was a true love of mine
Tell him to make me a cambric shirt
Parsley, sage, rosemary and thyme
Without no seams nor needle work
Then he'll be a true love of mine
Tell him wash it in yonder dry well
Parsley, sage, rosemary and thyme
Where ne'er a drop of water e'er fell
And then he'll be a true love of mine
Tell him to find me an acre of land
Parsley, sage, rosemary and thyme
Between salt water and the sea strands
Then he'll be a true love of mine
Tell him to reap it with a sickle of leather
Parsley, sage, rosemary and thyme
And gather it all in a bunch of heather
Then he'll be a true love of mine
Are you going to Scarborough Fair?
Parsley, sage, rosemary and thyme
Remember me to one who lives there
He once was a true love of mine.
Scarborough Fair
Are you going to Scarborough Fair?
Parsley, sage, rosemary and thyme
Remember me to one who lives there
He once was a true love of mine
Tell him to make me a cambric shirt
Parsley, sage, rosemary and thyme
Without no seams nor needle work
Then he'll be a true love of mine
Tell him wash it in yonder dry well
Parsley, sage, rosemary and thyme
Where ne'er a drop of water e'er fell
And then he'll be a true love of mine
Tell him to find me an acre of land
Parsley, sage, rosemary and thyme
Between salt water and the sea strands
Then he'll be a true love of mine
Tell him to reap it with a sickle of leather
Parsley, sage, rosemary and thyme
And gather it all in a bunch of heather
Then he'll be a true love of mine
Are you going to Scarborough Fair?
Parsley, sage, rosemary and thyme
Remember me to one who lives there
He once was a true love of mine.
