Thơ William Makepeace Thackeray

 

William Makepeace Thackeray (18 tháng 7 năm 1811 – 24 tháng 12 năm 1863) – nhà văn, nhà thơ Anh, một bậc thầy về tiểu thuyết hiện thực được công nhận, một trong những tiểu thuyết gia nổi tiếng nhất của thế kỷ 19.

 

Tiểu sử

Thackeray sinh tại Calcutta, Ấn Độ, nơi ông nội và cha của ông phục vụ. Năm 1815 cha của William qua đời, cậu bé được mẹ gửi về Luân Đôn để học. Trong các năm 1822-1828 William học tại trường Charterhouse, một trường quý tộc lâu đời. Cậu bé Thackeray đặc biệt thích đọc những cuốn sách của Defoe, Fielding và Swift. Năm 18 tuổi, William vào học tại Đại học Cambridge nhưng chỉ là sinh viên chưa đầy một năm.

 

Chưa hoàn thành xong việc học, Thackeray đi sang Đức, ông gặp Goethe, sau đó đến Paris để học hội họa. Năm 1832 Thackeray đã sở hữu một số vốn đáng kể nhưng do thua bài nhiều và những nỗ lực để trở thành nhà xuất bản không thành công đã nhanh chóng cướp đi tài sản được thừa kế của ông.

 

Năm 1837 Thackeray kết hôn nhưng cuộc sống gia đình mang lại cho ông nhiều cay đắng do người vợ mắc bệnh tâm thần. Sau khi vợ phải cách ly, Thackeray sống với hai cô con gái (đứa thứ ba chết khi còn nhỏ). Con gái lớn của ông cũng trở thành một nhà văn.

 

Cuốn “Hội chợ phù hoa” (Vanity Fair) xuất bản năm 1847-1848 trở thành tác phẩm đầu tiên được ký tên thật của tác giả (trước đó ông chỉ dùng bút danh). Cuốn tiểu thuyết này trở thành thành tựu đỉnh cao của ông, mang lại cho ông danh tiếng, tài chính và nâng cao địa vị xã hội của ông. “Hội chợ phù hoa” đã mở ra cánh cửa vào xã hội thượng lưu cho Thackeray.

 

Sau “Hội chợ phù hoa” ông tiếp tục xuất bản các tiểu thuyết: Pendennis (1848-50); “Lịch sử về Henry Esmond” (The History of Henry Esmond, 1852); “Gia đình Newcomes” (The Newcomes, 1855) vv… Tuy nhiên, di sản sáng tạo của ông không chỉ bao gồm tiểu thuyết mà rất đa dạng về thể loại. Thackeray là tác giả của những bản ballad và thơ, truyện hài hước, truyện tranh, truyện cổ tích, tiểu luận, truyện nhại. Nhà văn đã thuyết trình ở Anh và Hoa Kỳ, những bài thuyết trình này được sưu tầm và xuất bản thành sách năm 1853 với tên gọi “Những nhà hài hước người Anh thế kỷ 18” (The English Humorists of the Eighteenth Century).

 

William Thackeray chết vì đột quỵ ngày 24 tháng 12 năm 1863 và được chôn cất tại Nghĩa trang Kensal Green ở Luân Đôn. “Denis Duval” là cuốn tiểu thuyết cuối cùng của ông vẫn còn dang dở.

 

2 bài thơ

 

NỖI ĐAU CỦA CHÀNG WERTHER

 

Chàng Werther yêu nàng Charlotte

Có lẽ chưa từng ai yêu như thế

Bạn có biết lần đầu chàng gặp gỡ

Khi cô nàng thái bánh mì kẹp bơ.

 

Charlotte là người đã có gia đình

Werther là người đàn ông đạo đức

Chàng không muốn đem điều gì đặt cược

Để làm cho người yêu dấu tổn thương.

 

Chàng thở dài, nức nở, chàng đau buồn

Nhưng niềm đam mê ngày càng sôi sục

Cuối cùng chàng đã tìm ra súng lục

Bắn vào trán mình cho não nổ tung.

 

Charlotte nhìn xác của Werther

Trong tim chàng ngọn lửa tình đã tắt

Nhưng như người đàn bà có giáo dục

Nàng tiếp tục thái bánh mì kẹp bơ.

 

Sorrows of Werther

 

Werther had a love for Charlotte

   Such as words could never utter;

Would you know how he first he met her?

   She was cutting bread and butter.

 

Charlotte was a married lady,

   And a moral man was Werther,

And for all the wealth of Indies,

   Would do nothing for to hurt her.

 

So he sighed and pined and ogled,

   And his passion boiled and bubbled,

Till he blew his silly brains out,

   And no more was by it troubled.

 

Charlotte, having seen his body

   Born before her on a shutter

Like a well-conducted person,

   Went on cutting bread and butter.

 

 

VANITAS VANITATUM*

 

Lời của nhà thông thái, vua Solomon?

(Từ cuốn sách mà tôi luôn thích đọc)

Rằng công việc của loài người rốt cục

Tất cả hư không, thảy đều hư không.

 

Một cuốn sách có bìa được mạ vàng

Mà những học sinh thường dùng để học

Nhưng những lời này là khôn ngoan nhất

Quí giá hơn mọi chân lý trần gian!

 

Chìa khóa của tồn tại chớ đi tìm**

Ở những người Nga, Anh, Pháp, Đức

Trong album có hàng trăm bài viết

Bằng những ngôn ngữ trên khắp hành tinh!

 

Những câu chuyện về cuộc đời con người

Một chuỗi phiêu lưu, biết bao thay đổi

Tuyệt vời hơn biết bao câu chuyện mới

Có biết bao nhiêu biến đổi ở đây!

 

Một loạt những trận thua và trận thắng

Trong số phận đầy những thứ bất ngờ

Sinh và tử, xuống chó và lên voi

Cái thấp hèn trong những điều cao thượng.

 

Bạn nhìn thấy hào quang và sụp đổ

Sự nghiệt ngã trong số phận con người

Nỗi sợ hãi đồng hành khắp mọi nơi

Sự phản bội, dối gian và đau khổ.

 

Người thấp hèn vươn lên cao ra sao

Người cao thượng từ trên cao lộn xuống

Tất cả đều là hư không, phù phiếm

Là mớ bòng bong như một trò đùa!

 

Giữa trang những câu đùa của Janin**

Và trang của Đại sứ từ nước Thổ

Tôi viết tên của mình lên trên đó

Và tôi kết thúc bài giảng của mình.

_____________

*Hư không, thảy đều hư không (tiếng Latin).

**Janin – nhà văn, nhà phê bình và nhà báo Pháp, Viện sĩ Viện Hàn lâm Pháp. William Thackeray viết giữa các trang của Jules Janin và Đại sứ Thổ Nhĩ Kỳ trong cuốn album dành cho khách mời của Madame de R., trong đó có chữ ký của các vị vua, hoàng tử, nhà thơ, nhạc sĩ, nhà ngoại giao, nhà văn và chính khách từ các quốc gia khác nhau.

 

Vanitas Vanitatum

 

How spake of old the Royal Seer?

(His text is one I love to treat on.)

This life of ours he said is sheer

Mataiotes Mataioteton.

 

O Student of this gilded Book,

Declare, while musing on its pages,

If truer words were ever spoke

By ancient, or by modern sages!

 

The various authors' names but note,*

French, Spanish, English, Russians, Germans:

And in the volume polyglot,

Sure you may read a hundred sermons!

 

What histories of life are here,

More wild than all romancers' stories;

What wondrous transformations queer,

What homilies on human glories!

 

What theme for sorrow or for scorn!

What chronicle of Fate's surprises—

Of adverse fortune nobly borne,

Of chances, changes, ruins, rises!

 

Of thrones upset, and sceptres broke,

How strange a record here is written!

Of honors, dealt as if in joke;

Of brave desert unkindly smitten.

 

How low men were, and how they rise!

How high they were, and how they tumble!

O vanity of vanities!

O laughable, pathetic jumble!

 

Here between honest Janin's joke

And his Turk Excellency's firman,

I write my name upon the book:

I write my name—and end my sermon.

______________

*Between a page by Jules Janin, and a poem by the Turkish Ambassador, in Madame de R...’s album, containing the autographs of kings, princes, poets, marshals, musicians, diplomatists, statesmen, artists, and men of letters of all nations.