Thơ Joseph Addison

 Joseph Addison (1 tháng 5 năm 1672 – 17 tháng 6 năm 1719) – là một nhà viết tiểu luận, nhà thơ, nhà viết kịch và chính trị gia người Anh. Phong cách văn xuôi đơn giản của ông đánh dấu sự kết thúc của phong cách và hình ảnh cổ điển thông thường của thế kỷ 17.
 
Tiểu sử
Addison sinh ở Milston, Wiltshire, Anh nhưng ngay sau khi sinh ra, cha của ông được bổ nhiệm làm Trưởng tu viện của nhà thờ ở Lichfield và gia đình chuyển đến gần nhà thờ. Ông được đào tạo tại trường Charterhouse, London, nơi lần đầu tiên ông gặp Richard Steele và tại trường Cao đẳng Hoàng gia Oxford. Ông rất giỏi về kinh điển và trở thành một Quí ngài Danh dự của Cao đẳng Magdalen. Năm 1693, ông gửi một số bài thơ cho John Dryden. Tác phẩm lớn đầu tiên của ông, một cuốn sách về cuộc đời của các nhà thơ Anh được xuất bản năm 1694. Bản dịch thơ Virgil của ông được xuất bản cùng năm.
 
Sự khác biệt của Addison so với các nhà văn khác vào đầu thế kỷ 18 là ông thuộc về giới thượng lưu của xã hội Anh không chỉ bởi tài năng, mà còn bởi sự xuất thân và giáo dục. Cha của ông, Lancelot Addison, là tu viện trưởng của các thánh đường ở Lichfield và Coventry. Ở trường, Addison trở thành bạn thân với người bạn cùng lứa, Richard Steele, người trở thành đồng tác giả của ông trong phần lớn cuộc đời.
 
Ở tuổi 27, Addison đã đi rất nhiều nơi ở Châu Âu, nơi ông ở lại 5 năm và sáng tác rồi gửi về in ở Anh trong một số tạp chí. Các bài tiểu luận hàng tuần về Milton và “Thiên đường đã mất” – một tác phẩm đặc biệt thành công nhưng đang bị quên lãng. Có đến 3.000 bản của tạp chí “Người quan sát” (The Spectator) được phát hành khắp Luân Đôn hàng ngày, vào thời điểm đó là một kỷ lục. Sau khi tạp chí đóng cửa, các số phát hành của nó đã được in lại trong bảy cuốn sách.
 
Joseph Addison qua đời ở London khi 47 tuổi. Ông được chôn cất tại Tu viện Westminster gần lăng mộ của Lord Halifax. Những lời khen ngợi của Tiến sĩ Johnson đã nâng ông lên thành một trong những người có uy tín, có ảnh hưởng nhất và theo Bách khoa toàn thư Anh, ông là một bậc thầy về văn xuôi tiếng Anh.
 
3 bài thơ
 

BÀI THƠ ODE
 
Bầu trời ở trên đầu ta trải rộng
Khắp nơi đều thăm thẳm một màu xanh
Hãy đưa mắt nhìn nam bắc tây đông
Có giọng nói dường như đang lên tiếng:
Mặt trời không mệt mỏi, theo ngày tháng
Đang chỉ ra sức mạnh Đấng Toàn Năng
Sự diệu kỳ trong cuộc đời rộng lớn
Dường như nhờ Bàn tay của Ngài nâng.
 
Cứ mỗi lần, khi bóng tối bao trùm
Trăng kể về sự ra đời của mình
Về một điều rằng kể từ ngày ấy
Thảy muôn loài đều do Ngài sáng tạo
Câu chuyện này không có sự dối gian
Và tất cả mọi hành tinh xung quanh
Đều khẳng định như một điều chân lý
Và mang tin này đi khắp thế gian.
 
Chẳng lẽ chúng trong im lặng trang nghiêm
Chuyển động vòng quanh trái đất tối tăm?
Chẳng lẽ không có lời hay tiếng động
Giữa những hành tinh có thể đi tìm?
Nhưng mà không! Tất cả đều vui mừng
Nghe một giọng nói thốt ra sang sảng
Chúng hát lên khi chúng đang tỏa sáng:
“Ta được tạo do bàn tay của Thánh thần!”
 
Ode
 
The spacious firmament on high,
With all the blue ethereal sky,
And spangled heav'ns, a shining frame,
Their great original proclaim:
Th' unwearied Sun, from day to day,
Does his Creator's power display,
And publishes to every land
The work of an Almighty Hand.
 
Soon as the evening shades prevail,
The Moon takes up the wondrous tale,
And nightly to the list'ning Earth
Repeats the story of her birth:
Whilst all the stars that round her burn,
And all the planets, in their turn,
Confirm the tidings as they roll,
And spread the truth from pole to pole.
 
What though, in solemn silence, all
Move round the dark terrestrial ball?
What though nor real voice nor sound
Amid their radiant orbs be found?
In Reason's ear they all rejoice,
And utter forth a glorious voice,
For ever singing, as they shine,
'The Hand that made us is Divine.'
 
 
GỬI MỘT NGƯỜI PHỤ NỮ XẤU
(Mô phỏng thơ Martial)
 
Trong bóng tối tôi nắm bàn tay em dịu dàng
Và nghe tiếng nàng tiên cá trong lời của em
Ngọn lửa cháy, mũi tên, nỗi khổ tôi chịu đựng!
Nhưng em thắp nến lên thì tôi được chữa lành.
 
To an Ill-Favored Lady
(Imitated from Martial)
 
While in the dark on thy soft hand I hung,
And heard the tempting syren in thy tongue,
What flames, what darts, what anguish I endured!
But when the candle entered I was cured.
_______________
* Martial (Marcus Valerius Martialis, 41 – 102) – nhà thơ trào phúng La Mã.
 
 

GỬI THẰNG ĐỂU
(Mô phỏng thơ Martial)
 
Bộ râu, mái tóc có màu khác nhau
Một chân ngắn và đôi mắt nhìn xéo
Bạn có dấu hiệu một tay lừa đảo
Phải thành thật – bạn là kẻ dối lừa.
 
To Rouge
(Imitated from Martial)
 
Thy beard and head are of a different dye :
Short of one foot, distorted in an eye :
With all these tokens of a knave complete,
Should’st thou be honest, thou ’rt a dev’lish cheat.